Zamek w Malborku
Zamek w Malborku jest dawną siedzibą władz zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, zwanym potocznie Krzyżakami i jednocześnie stolicą państwa zakonnego. Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie powstał w czasie trzeciej wyprawy krzyżowej do Ziemi Świętej w roku 1190. Początkowo działał jako bractwo szpitalników w Akce, w roku 1198 po otrzymaniu reguły bractwa, przekształcił się w zakon rycerski. Zakony rycerskie, biorące udział w krucjatach, były zgromadzeniami religijnymi złożonymi z mnichów-rycerzy. Zakon krzyżacki był jednym z trzech takich zgromadzeń obok templariuszy i joannitów. Pod względem kubatury jest największym w Europie zamkiem z cegły. W ciągu 40 lat do jego budowy zużyto ok. 12 tys. ton kamieni fundamentowych i 3,5 mln ręcznie formowanych i wypalanych cegieł. Budowa najstarszej części malborskiego zamku – Zamku Wysokiego, rozpoczęła się w latach 1274–1275 – wzniesiono jego mury obwodowe. Budowa skrzydeł wewnętrznych trwała do 1300 roku. W latach 1295-1302 wzniesiono mury obwodowe Średniego Zamku, a do 1330 roku zbudowano m.in. Wielki Refektarz i Pałac Wielkiego Mistrza. W związku z upadkiem Akkonu w Palestynie, podjęta została decyzja o ostatecznym przeniesieniu siedziby władz zakonu do Prus. Wielki mistrz zakonu Siegfried von Feuchtwangen 14 września 1309 roku przeniósł do Malborka swój urząd. Kościół zamkowy i kaplica św. Anny (miejsce pochówków wielkich mistrzów), mieszczące się na Zamku Wysokim. W niszy zewnętrznej kościoła od strony wschodniej ustawiona została 8-metrowej wysokości statua Matki Boskiej pokryta różnobarwną mozaiką. Dawne podzamcze rozbudowano - powstał obszerny i funkcjonalny Zamek Średni, dostępnym dla rycerzy – gości z Europy Zachodniej. Oprócz pomieszczeń mieszkalnych, znajdowały się tu Wielki Refektarz – największa sala na zamku, przykrytą pięknym sklepieniem palmowym, Infirmeria dla starszych i chorych braci oraz Pałac Wielkich Mistrzów. Zamek awansował do roli stolicy jednego z najpotężniejszych państw na południowym wybrzeżu Bałtyku.
Czas budowy: 1278-ok. 1420
Kopalnia Soli w Wieliczce
Wieliczkę bardzo często określa się mianem "solnego skarbu". Nic jednak dziwnego w tym nie ma, gdyż od najdawniejszych czasów sól stanowiła źródło bogactwa i prestiżu dla regionu. Pokłady solne utworzone wskutek istnienia na tych terenach ok. 18 milionów lat temu, płytkiego słonego morza, poprzez ruchy tektoniczne, znalazły się na znacznej głębokości. W średniowieczu nauczono się wydobywać ją na dużą skalę, tworząc na terenie obecnej Małopolski wiele kopalń. Wieliczka stała się perła wśród nich. Według legendy wniesiona w wianie przez węgierską księżniczkę Kingę, przysporzyła Małopolsce bogactwa i splendoru. Kopalnia soli w Wieliczce jest ewenementem na skalę światową - jest bowiem najstarszą w Europie wciąż działającą kopalnią. Działającą nieprzerwanie od ponad 700 lat. Od 1978 roku znajduje się na światowej Liście Zabytków Kultury i Natury UNESCO. Wymieniana jest jako jedna z dwunastów największych atrakcji na świecie. Część kopalni została przystosowana jako trasa turystyczna. Wędrując licznymi korytarzami i przechodząc z komory do komory dostrzegamy liczne dzieła samej natury jak i człowieka. Piękne stalaktyty i stalagmity rzeźbione przez wodę solną, ale i całe kaplice wykonane dłutem górników – amatorów. Jednym z najpiękniejszych przykładów rzeźby solnej jest kaplica Bł. Kingi, gdzie podziwiać można płaskorzeźby przedstawiające sceny biblijne np.: Ucieczkę do Egiptu, Ostatnią Wieczerzę czy Wesele w Kanie Galilejskiej. Kaplicę oświetlają okazałe żyrandole stworzone z kryształków soli. Jedną z niezwykłych atrakcji są trzy podziemne słone jeziora, z których najgłębsze ma ok. 7 metrów. Znaki dawnej sztuki kopalnianej, drewniane struktury, maszyny oraz sprzęt górniczy liczący sobie setki lat, sprzęt oświetleniowy, a także wyniki wykopalisk archeologicznych i odkrywek geologicznych – to wszystko jest udziałem podziemnej trasy turystycznej, stanowiącej część Krakowskiego Muzeum Żup Solnych. Kopalnia jest także znana ze względu na swój mikroklimat, który ma zbawczy wpływ głównie na osoby cierpiące na choroby górnych dróg oddechowych, zwłaszcza astmę. Od czasu do czasu dyrekcja kopalni organizuje nawet pobyty sanatoryjne dla leczących się osób. Wielicka kopalnia to tajemny, podziemny świat - labirynt komór, korytarzy, chodników, szybów. To wyraz dumy, potęgi i ogromu pracy górników, którzy ukochali tę kopalnię. Kopalnia w Wieliczce od najdawniejszych czasów wzbudzała zainteresowanie i zachwyt. Wiele wybitnych osobistości zjechało szybem do wnętrza ziemi, by podziwiać pracę i osiągnięcia wielickich górników. Wśród wybitnych gości kopalni należy wymienić twórcę teorii heliocentrycznej, Mikołaja Kopernika, który kopalnię zwiedził kilkakrotnie, wielkiego niemieckiego poetę Johanna Wolfganga Goethego, słynnego geografa Aleksandra Humboldta, kompozytora Fryderyka Chopina, pisarzy: Henryka Sienkiewicza, Marię Konopnicką, twórcę nowoczesnej chemii Dymitra Mendelejewa, francuską aktorkę Sarę Bernhardt oraz Papieża Jana Pawła II.
Czas powstania: 3500 lat p.n.e.
Zamek w Krakowie
Za
mek Wawel był siedzibą książęcą i królewską oraz centrum politycznym państwa polskiego od XI do XVI wieku. Wzniesiony został na lewym brzegu Wisły na południe od lokowanego miasta. Wzgórze wawelskie położone wśród łąk zalewanych wodami Wisły i Rudawy znakomicie nadawało się na obronną siedzibę. Wschodnia część wzgórza nieco wyższa została zabudowana najwcześniej, ale drewniano-ziemne umocnieniami objęły całe wzgórze. Najstarszą budowlą jest tu rotunda NMP, na południowy-zachód od niej w 1968 roku odkryto relikty kościół mniej więcej z tego samego co rotunda okresu. Pierwsza wawelska katedra powstała w połowie XI wieku na północ od rotundy, nosiła wezwanie św. Gereona. Rotundę można oglądać na wystawie "Wawel zaginiony", mury znajdujące się w podziemiach obecnych budynków sprawiają niesamowite wrażenie.
Czas powstania: X-XVIII w.
Styl: romański, gotyk, renesans
Rynek Główny w Krakowie
Rynek Główny, największy i najważniejszy plac Krakowa, a jednocześnie jedyna w swoim rodzaju przestrzeń publiczna miasta, będąca świadkiem wielu wydarzeń o ważnym i podniosłym znaczeniu w naszej historii - to po prostu główny ośrodek życia miejskiego. Rynek Główny - obecnie najbardziej reprezentacyjny plac w Krakowie, to w przybliżeniu kwadrat o boku nieco ponad 200 metrów, co w efekcie daje ponad 40.000 metrów kwadratowych powierzchni, którą wypełniają tak słynne budowle jak kościół Mariacki, Sukiennice, a także wieża ratuszowa, kościół św. Wojciecha i ponad 40 kamienic, z których większość legitymuje się średniowiecznym rodowodem. Pozostałymi elementami tworzącymi charakter Rynku są: pomnik Adama Mickiewicza, stoiska kwiaciarek, studzienka Badylaka, skarbonka, kilka pamiątkowych tablic wmurowanych w płytę oraz "słynny" Eros Bendato - rzeźba Mitoraja, której praktyczne zastosowanie szybko zostało odkryte zarówno przez mieszkańców miasta jak i turystów.
Data powstania: 1257 r.- lokacja miasta i wytyczenie rynku
Fundator: Bolesław V Wstydliwy
